Başakşehir - İstanbul
Bize Hemen Ulaşın
Kardeşler, çocuğu zaman hayat boyu ilişkinin devam ettiği tek insan olarak bilinir. Birçok insan için kardeş, hayat boyunca kaybolmayacak en iyi arkadaş olarak nitelendirilir. Arkadaşlıklar sahici olabilir ancak gelip geçmesi de mümkün olan bir ilişki içerir. Kardeş bağları ise birçok insan için hayatındaki en uzun ilişkilerden biri olarak kalmaya devam eder. Kardeşler arası iletişimin güçlü olması, uzun vadede hayatın içerisinde daha sağlıklı ilişkiler kurmaya zemin hazırlar. Dolayısıyla anne ve babaların kardeş sevgisi geliştirme konusunda bilinçli davranması çok önemlidir.
Bir çocuk dünyaya geldiğinde nadir durumlar söz konusu olmadığı sürece ilk ilişki kurdukları insan anne ve babadır. Bu ilişkinin temeli aslında doğum öncesi süreçte inşa edilir. Dünyaya gözlerini açan çocuk, her ne kadar anne ve baba bu tanışmaya ışık tutsa bile hayatı tek başına keşfetme yolculuğuna çıkar. Kardeşler ise bu yolculukta anne ve babadan bile daha fazla eşlikçi olan ilk arkadaşlardır. Kardeşlerin birbiriyle özgün ve ömür boyu süren bir ilişkisi vardır. Aralarında oluşan bu ilişkinin temeli ise daha ilk çocukluk döneminde atılır. Ancak zaman zaman kardeş kıskançlığı olması mümkündür. Çünkü aileye yeni katılan bir bebek doğal olarak birden bire ilgi odağı hâkline gelir. Diğer kardeşte ise bu ilginin bebeğe yönelmesinden kaynaklı öfke nöbetleri ve kavgalar yoğunlaşır. Anne ve babaların kardeş kıskançlığı konusunda bilinçli olması ve kardeşler arası uyumu destekleyici davranışlar sergilemesi önemlidir.
Kardeşler arası iletişimde ihtiyaçlar çocukların yaşına, sayısına, cinsiyetine ve çocukla geçirilen kaliteli zamana bağlı olarak değişiklik gösterir. Bu noktada her bir değişken unsuru dikkate almadan çocuklar arasında eşit davranmaya çalışmak zaman zaman doğru bir davranış olmayabilir. Bu yüzden her değişkeni göz önünde bulundurarak ihtiyaç ve hak temelli düşünerek adaleti sağlamak gerekebilir.
Kardeş olsalar bile hiçbir çocuk birbirinin tam olarak aynısı değildir. Bu durumda doğal olarak her şeyi bireyselleştirmek gerekir. Her biri için bireysel hale getirilen sevgi, disiplin, övgü ve eleştiri yaklaşımında ihtiyaçlar söz konusudur. Çocukların birbirinden farklı olduğunu onlara hissettirmek, çocuklarda duygusal gelişim üzerinde etkilidir. Bunu yaparken de karşılaştırma ve değerlendirme yapmaktan kaçınarak en doğru yolları kullandığınızda, hem çocuklar birbirinden farklı bireyler olduğunu idrak eder hem de farklı yaklaşımın onların farklı bireyler olmasından kaynaklı şekilde ortaya çıktığını anlamalarına yardımcı olur. Küçük yaşta iletişim becerilerini geliştirmek için anne ve babanın kardeşler üzerindeki tutumuna dikkat etmesi gerekir.
Sevgi ihtiyacı tüm çocukların ortak ihtiyacı olarak bilinir. Anne babalar ise çocuklara sevgi ve ilgiyi farklı yollarla gösterir. Bu noktada aynı sevgi iki çocuk üzerinde aynı şekilde gösterilse bile, eşit davranış şekli çocukları memnun etmeyebilir. Bu durumun oluşması anne babayı şaşırtacaktır. Ancak bu noktada adil davranmak ve ilk olarak çocukların sevgi dilini bilmek gerekir. Bazı çocuklar daha dokunsal olduğundan sarıp sarmalanmayı severken, diğer çocuk ise daha hoş sözler duymaktan hoşlanabilir. Bu noktada anne ve babaların çocuğunu iyi tanıması ve buna uygun bir sevgi dili geliştirmesi gerekir.
Kardeş rekabeti; çocuklar arasında oluşan çatışma, kıskançlık ve yarışma gibi olumsuz durumları ifade etmek amacıyla kullanılan bir kavramdır. Söz konusu olan bu rekabet, çocukların birbiriyle olan ilişkisini ve aile içerisindeki dinamikleri doğrudan etkiler. Bu rekabet genel olarak sevgi ve ilgi arayışı, kendini kanıtlama, kıskançlık, adalet algısı ve gelişim dönemleri gibi sebeplerden kaynaklı ortaya çıkar.
Çocuklarda kardeş rekabet, gelişimsel olarak sürecin bir parçası olarak kabul edilir. Ancak bu rekabet sürekli hale gelerek doğru şekilde yönetilmediği takdirde çocuğun sosyal becerilerini ve duygusal olarak gelişimini olumsuz anlamda etkiler. Kardeş rekabeti ile başa çıkmanın en önemli yöntemlerinin başında ise anne ve babanın tutumlarını düzenlemek gelir. Çocukların fiziksel ve duygusal olarak ihtiyaçlarına eşit oranda önem göstermek, çocukların ihtiyacına yönelik her bir çocukla bireysel olarak kaliteli zaman geçirmek ve etkili şekilde iletişim içerisinde olmak sürecin olumlu yöne doğru ilerlemesini sağlar. Ayrıca çocuklarda duygu regülasyonu ve empati çalışmak çok önemli konulardan biridir. Kardeşler arasında oyun kurulurken takım olma ihtiyacının ortaya çıktığı oyunlar kurularak kardeş ilişkilerini güçlendirmek mümkün olabilir.
Kardeşler arasında empati geliştirme yöntemleri şu şekilde olabilir:
Anaokulu çağında çocukların iletişim becerilerini desteklemek için onların bilişsel gelişim seviyesine göre, onların anlayacağı dilde konuşmanız gerekir. Çocuklar aile içerisinde benimsedikleri iletişim tarzını rol model olarak alırlar ve sağlıklı bir iletişim türü, bu çocukların yaşamı boyunca sağlıklı sosyal ilişkiler kurmasına yardımcı olur. Ayrıca küçük yaşta iletişim becerilerinin gelişmesi ile kendini ifade etme yetenekleri ve özgüvenleri artar. Anne ve babalar çocuklarıyla olan bu ilişkide öncelikle onların nasıl bir bakış açısı ile hayata baktığı, dünyayı ne şekilde anlamlandırdıklarını bilmelidir. Çocuğun gözünden dünyayı görmek, kulaklarıyla duymak önem arz eder. Bunu yapmak için ise ebeveynlerin empatik davranması şarttır. Empati yeteneğinin gelişmiş olması önemli olduğu için bu sayede özellikle kardeşler arası ilişkiyi ve iletişimi güçlendirmek daha kolay olacaktır.
Anne ve babaların kardeşler arasında nasıl bir rol üstlenmesi gerektiği ise şu şekilde ifade edilebilir:
Bu konuda her ebeveyn özen göstermek zorundadır. Her çocuk birbirinden farklı güçlü ve zayıf yönleriyle ön plana çıkar. Bu durum kardeşlerin birbiriyle kıyaslanmaması gerektiğini ifade eder. Bu kıyaslamalar, çocuğun özgüvenini zedeler ve kardeşler arası olumsuz bir rekabet ortamının oluşmasına sebep olur. Ayrıca bu noktada psikolojik olarak negatif etkilenen çocuklar, tepkilerini olumsuz yönde sergileme eğilimi gösterecektir. Bu yüzden bir çocuğu iyi yönüyle diğerinin eksik kalan yönüyle yarışa sokmak yanlış bir tutumdur. Birinin iyi olduğu alanı diğeriyle karşılaştırma yapmadan tebrik etmek gerekir. Örnek vermek gerekirse; ''sen kardeşinden daha iyi resim çiziyorsun'' demek yerine, '' çok güzel resim çiziyorsun, ben çok beğeniyorum'' demek daha uygun olacaktır.
Çocuklar başarılı olduğu yönleri anne ve babalarından duymak ve övülmek ister. Övgüyü kardeşiyle kıyasa girmeden çocuğa vermekten çekinmemek gerekir. Bu sayede hem diğer çocuğun benliğine olan güveni zedelememiş, hem de kardeşler arasında olumsuz bir rekabet yaratmamış olursunuz.
Kardeşler; birbiri için hem bir özdeşim modeli oluşmasını sağlar hem de sosyal etkileşimlerin gerçekleşerek güven, sevgi ve sevecenlik duyguların paylaşımı için uygun ortamın oluşmasını sağlar. Kardeşin doğumu, ilk çocukta büyük bir koruyuculuk ve güven sağlayabildiği gibi bununla beraber sıkıntılı ve çelişkili duyguların ortaya çıkmasına sebep olur.
Anne ve babanın yeni çocuğa yönelik ilgisinin artması, diğer çocuğun kendisini güvensiz, terk edilmiş ve desteksiz hissetmesine sebep olabilir. Doğal olarak çocuk zamanla içinde kardeşine yönelik bir öfke biriktirmeye başlar. İyi bir kardeş ilişkisi için erken yaşta atılacak adımlar sayesinde kardeş ilişkilerinin güçlendirilmesi sağlanabilir. Erdem Anaokulu, kardeş ilişkisi için etkili çocuk iletişimi sunan nitelikli bir kurumdur. Uzun süredir kardeş çatışmaları çözümüne dair etkili yöntemler geliştiren Erdem Anaokulu kalitesini deneyimlemek ve anaokulu iletişim eğitimi ile çocuğunuzun gelişimine katkı sağlamak için web sitemizi ziyaret edebilirsiniz.